1. Trang chủ / 
2. Bệnh lý tinh hoàn / 
3. Vô sinh nam

• Ngày đăng bài: 28/11/2022
• Tham vấn y khoa: Bác sĩ. Lê Văn Điển

Vô sinh nam là gì? 

Vô sinh nam là vô sinh do nguyên nhân từ phía nam giới (có hay không kết hợp với nguyên nhân từ phía nữ giới). Số liệu thống kê cho thấy, có khoảng 1/7 cặp đôi bị vô sinh, dù quan hệ thường xuyên và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào trong suốt 1 năm hoặc lâu hơn. Tỷ lệ vô sinh tại Việt Nam được chia đều cho cả nam giới và nữ giới. Trong đó, hơn 1/3 trường hợp vô sinh xuất phát từ phía người đàn ông và có liên quan đến việc sản xuất tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc sự tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng. 

Vô sinh nam có thể đến từ nhiều nguyên nhân như bệnh tật, chấn thương, lối sống… Điều đáng là quan tâm là vô sinh nam không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mà còn gây nên nhiều hệ lụy như phải tốn kém chi phí cho các biện pháp can thiệp sinh sản. 

Nguyên nhân gây vô sinh nam

Trước khi tìm hiểu về triệu chứng vô sinh nam, các Bác sĩ chuyên khoa Nam học chia sẻ nguyên nhân như sau. 

Chất lượng và số lượng tinh trùng không đảm bảo 

Bệnh tật và quá trình điều trị

Khả năng sinh sản của nam giới có thể đến từ một số vấn đề sức khỏe và phương pháp chữa bệnh. Điển hình như:

Nguyên nhân môi trường

Tiếp xúc quá nhiều với môi trường nhiệt độ cao như khi làm việc ngoài trời có nhiều tia bức xạ hay thường xuyên sử dụng phòng xông hơi khô, bồn tắm nước nóng sẽ làm giảm số lượng tinh trùng. 

Bên cạnh đó, những môi trường chứa nhiều hóa chất công nghiệp như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, dung môi hữu cơ, vật liệu sơn hoặc chì, các kim loại nặng cũng có thể làm giảm số lượng và chất lượng của tinh trùng.

Lối sống và các nguyên nhân khác

Những người béo phì hay có lối sống không lành mạnh như thiếu vận động, dùng nhiều thức ăn nhanh, sử dụng ma túy, uống rượu, hút thuốc lá… sẽ không thể sản xuất được những tinh trùng chất lượng nên rất dễ bị vô sinh.  

Triệu chứng tình trạng vô sinh ở nam giới

Dấu hiệu chính của vô sinh nam là không mang đến khả năng thụ thai cho người phụ nữ. Trong một số trường hợp, các vấn đề tiềm ẩn như rối loạn di truyền, mất cân bằng nội tiết tố, giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng có thể giúp người bệnh nhận biết triệu chứng vô sinh nam.

Ngoài ra, tình trạng này còn thể hiện qua việc kết quả kiểm tra tinh dịch. Số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường (ít hơn 15 triệu tinh trùng/ml tinh dịch hoặc ít hơn 39 triệu tinh trùng mỗi lần xuất tinh) là dấu hiệu có thể gây vô sinh nam. 

Các phương pháp chẩn đoán vô sinh nam

Trước khi đưa ra phác đồ điều trị, bác sĩ sẽ dựa theo mô tả của người bệnh, triệu chứng vô sinh nam để chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp. Theo đó, người bệnh sẽ được chỉ định: 

Phân tích tinh dịch

Phân tích tinh dịch là một xét nghiệm thường quy trong phòng thí nghiệm. Qua đó, bác sĩ sẽ nhận biết được số lượng tinh trùng, khả năng di động… Xét nghiệm này thường được thực hiện ít nhất hai lần, nếu số lượng tinh trùng bất thường. Tinh dịch được lấy bằng cách cho người bệnh vào phòng riêng và tự kích thích để lấy tinh dịch cho vào cốc.  

Ngay cả khi xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy số lượng tinh trùng thấp hoặc không có tinh trùng cũng không thể khẳng định là người bệnh bị vô sinh vĩnh viễn. Nó chỉ có thể cho thấy người bệnh đang gặp vấn đề với sự sản xuất hoặc phân phối tinh trùng. Do đó, người bệnh cần được làm thêm một số xét nghiệm để đi đến kết luận cuối cùng. 

Chẩn đoán hình ảnh 

Một số bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh siêu âm qua trực tràng khi cần điều trị vô sinh nam. Một đầu dò được đặt vào trong trực tràng của người bệnh để khảo sát hình ảnh ống dẫn tinh gần đó. Qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra xem cấu trúc ống phóng tinh hoặc túi tinh có bị kém phát triển hoặc tắc nghẽn hay không để đề xuất phương án điều trị. Đồng thời, người bệnh cũng có thể được chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) trong các trường hợp nghi ngờ người bệnh có khối u ở tuyến yên.

Sinh thiết tinh hoàn

Nếu xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy số lượng tinh trùng rất thấp hoặc không có tinh trùng, người bệnh có thể cần sinh thiết tinh hoàn. Xét nghiệm này được thực hiện bằng phương pháp gây mê toàn thân hoặc gây tê tại chỗ. Một vết cắt nhỏ được tạo ra ở bìu hoặc dùng một cây kim xuyên qua da bìu đã được gây tê để lấy ra mẫu mô và nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Sinh thiết tinh hoàn phục vụ cho 2 mục đích: tìm ra nguyên nhân gây vô sinh và có thể thu thập tinh trùng để sử dụng cho các biện pháp hỗ trợ sinh sản. 

Kiểm tra nồng độ nội tiết tố

Một biện pháp khác thường được thực hiện khi người bệnh có triệu chứng vô sinh nam chính là kiểm tra nồng độ nội tiết tố trong máu. Phương pháp này giúp xác định khả năng làm việc của tinh hoàn để tạo ra những tinh trùng khỏe mạnh. Ngoài ra, kiểm tra nồng độ nội tiết tố cũng giúp loại trừ các vấn đề sức khỏe lớn như rối loạn chức năng tuyến yên có thể làm rối loạn tình dục…. 

Các phương pháp điều trị vô sinh nam hiệu quả

Theo các chuyên gia Nam học, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, việc điều trị vô sinh nam như thế nào phụ thuộc vào nguyên nhân gây vô sinh. Thông thường, có 3 phương pháp điều trị như sau: 

Điều trị nội khoa

Nhiều vấn đề có liên quan đến sự suy giảm khả năng sinh sản của nam giới có thể được điều trị bảo tồn mà không cần phẫu thuật:

Điều trị ngoại khoa

Tùy theo nguyên nhân mà người bệnh có thể được chỉ định điều trị ngoại khoa khi bị vô sinh nam. Các phương pháp thường gặp bao gồm: 

Điều trị các nguyên nhân không xác định

Đôi khi trường hợp vô sinh nam không rõ nguyên nhân. Các chuyên gia Nam học sẽ điều trị tùy theo tình trạng gây rối loạn theo nhiều phương pháp khác nhau. Đó có thể là giải quyết những bất thường về nội tiết tố, giúp chúng trở về trạng thái cân bằng. 

Để quá trình điều trị được diễn ra hiệu quả, các quý ông cần khám vô sinh nam định kỳ để được các bác sĩ đánh giá, chẩn đoán tình trạng sức khỏe sinh sản. Phát hiện sớm các nguyên nhân cũng là một trong những yếu tố tiên quyết giúp lựa chọn phương pháp và phác đồ điều trị phù hợp.

Các biện pháp phòng ngừa vô sinh nam

Trên thực tế, tình trạng vô sinh nam không phải lúc nào cũng được ngăn ngừa. Tuy nhiên, người bệnh có thể tránh được một số yếu tố nguy cơ nếu tuân thủ những lời khuyên sau đây: 

Vô sinh nam là một trong những tình trạng khá phổ biến hiện nay khi con người đang chịu rất nhiều áp lực từ cuộc sống căng thẳng, môi trường ô nhiễm, thực phẩm độc hại… Vì thế, mỗi người nên quan tâm đến bản thân nhiều hơn, chú ý đến việc tầm soát sức khỏe định kỳ. Ngay khi có những triệu chứng vô sinh nam và những vấn đề về khả năng sinh sản, hãy nhanh chóng thăm khám tại các bệnh viện chuyên khoa để được hướng dẫn điều trị kịp thời.